میراث آریا- یگانه عرب: ماه رمضان ماه توبه، ماه محو گناهان، ماه سلام و اسلام است و این ماه مبارک در فرهنگ عامه ايرانيان جايگاه ويژه‌اي دارد و در تمامي شهرهاي كشور ماه مقدسی به شمار مي‌رود؛ به گونه ای که با آغاز ماه مبارک رمضان، تمامی مسلمانان در هر گوشه و کنار ایران بزرگ و عزیز در این ماه میهمانی خدا شرکت کرده و عهد و پیمان خود را با خداوند تمدید و محکم تر می کنند.
«محمد سمیعی» پژوهشگر در این باره به میراث آریا گفت: نخستین استانی که به آن خواهیم پرداخت، استان مازندران بوده که به نخستین خاستگاه تشیع در ایران معروف است. به‌همین دلیل اغلب شعائر اسلامی در این منطقه مورد توجه قرارد داشته که یکی از آن ها اشتیاق در انجام آیین‌های ماه مبارک رمضان است. از جمله آداب و رسوم و اعتقادات مردم در اين ماه نذورات مختلفي است كه مردم به آن توجه خاصي دارند.
وی ادامه داد: اگر بخواهیم یکی از قدیمی ترین آئین های مردم این منطقه در این ماه را بیان کنیم باید به استقبال رفتن مردم استان مازندران از این ماه اشاره کرد به این معنا که مردم استان مازندران براي برآورده شدن آرزوها و ارتباط معنوي با خدا سه روز مانده به ماه مبارك رمضان را روزه مي‌گيرند.
آئین بیدار کردن همسایگان هنگام سحر
سمیعی تاکید کرد: از مهم ترین آداب و رسوم مردم محلی استان مازندران که همچنان یکی از جالب ترین این آداب و رسوم است، می توان به رسم بیدارکردن همسایگان اشاره کرد. چرایی این کار به این دلیل است که در قدیم ممکن بود عده‌ای، سحر را خواب بمانند. به همین دلیل برخی افراد ظرفی فلزی و چوبی بر می‌داشتند و در کوچه‌ها راه می‌افتادند. آن ها یکی، دو ساعت قبل از اذان صبح با چوب روی ظرف می‌کوبیدند و با صدای بلند و رسا می‌گفتند که «سحر است برخیز!» یا «سحر برخیز که صبح صادق آمد» و به این ترتیب مردم را برای خوردن سحر و روزه گرفتن از خواب، بیدار می‌کردند.
سنت سحرخوانی
وی اظهارداشت: سنت دیگری که مردم این استان در ماه مبارک رمضان انجام می دهند، سنت سحرخوانی است و مردم روزه‌دار مازندران بر حفظ و اجرای آن مبادرت می‌ورزند. این سنت هنوز در مناطق کوهستانی استان مانند روستاهای سوادکوه، منطفه دو هزار تنکابن، منطقه بندپی بابل و به ویژه در چهاردادنگه و دودانگه ساری برگزارمی‌شود و مردم روزه دار با سحرخوانی آوازخوانان خود را براي سحر آماده ميكنند.
نذر حلوا و ختم انعام ویژه ماه مبارک رمضان
این پژوهشگر تاکید کرد: البته مردم استان مازندران نیز در طی سی روز ماه مبارک رمضان، نذوراتی زیادی هم دارد، از جمله نذر ختم انعام و نذر حلوا که در ادامه به معرفی هرکدام خواهیم پرداخت.نذر ختم انعام هم از آیین‌های ویژه مردم این استان در این ماه است. به این معنا که هرگاه افرادی حاجتی داشته باشند، برای برآورده‌شدن آن نذر ختم انعام می‌کنند و برای این کار از کسانی که در قرائت قرآن تبحر دارند دعوت می‌کنند و به هنگام خواندن قرآن مقداری نمک، چند قرص نان و چند ظرف آب در سینی بزرگی می‌گذارند و در مجلس قرار می‌دهند. در ادامه پس از خواندن سوره انعام افراد روزه خود را با غذاهايي كه در سيني قرار دارد باز ميكنند و نان‌هاي باقي‌مانده را به عنوان تبرك در سفره نان قرار مي‌دهند تا بركت پيدا کند. البته ناگفته نماند که پس از آن صاحب مجلس سفره افطار را پهن مي‌كند.
وی افزود: نذر حلوا نیز از دیگر آیین‌های مردم این منطقه است که شب ۱۵ ماه مبارک رمضان هم‌زمان با میلاد امام حسن مجتبی(ع) زنان به عنوان نذر، قند، چای، خرما و زغال به مسجد می‌برند که این کار تا پایان ماه مبارک رمضان ادامه دارد. همچنين در كنار اين مواد حلوا، آش، زولبيا و باميه سنتي، فرني، آبگوشت و باقلاي پخته با پلو نیز به ميان روزه‌داران برده می شود. گفتنی است یکی از رسوم خوب و ماندنی مردم استان ساری این بود که هرکسی که در زمان افطاری نذر داشت، مجمعه‌اي از كل نذورات خود را به عنوان افطاري درست کرده و به زندان شهر مي‌برد.
آئین روزه سری
سمیعی گفت: آیین «روزه سری» نیز یکی دیگر از رسوم ماندنی مردم این استان در ماه مبارک رمضان بوده و ویژه روزه اولی ها است. آن ها وقتی بتوانند نخستین روزه خود را بگیرند، انتظار دارند والدینشان به آن ها هدیه بدهند و تا زمانی که از جانب بزرگ‌ترها به عنوان روزه‌سری هدیه‌ای نگیرند، افطار نمی‌کنند. البته این هدایا به صورت معمول شامل چادر نماز و طلاجات برای دختران، پول و انواع نقره‌جات قدیمی برای پسران است.
خوراک ویژه مردم استان مازندران هنگام افطار و سحر
وی ادامه داد: اگر بخواهیم درباره غذاهای ویژه ماه رمضان مردم استان مازندران صحبت کنیم باید گفت که سفره افطاری و سحری مازندرانی‌ها متنوع و خوش آب و رنگ است. شیرآش، راغون دشو، شکرپلا، اوحلوا، آش ساک، کوکو، شامی سبزی، تخم مرغ و برنج؛ خوردنی‌های این سفره‌ها را تشکیل می‌دهند. در قدیم نیز مردم استان قرقناق را که از غذاهای محلی مازندران است درست کرده و آن را هنگام سحری می‌خوردند، چراکه اعتقاد داشتند خوردن این غذاها در طول روز مانع گرسنگی و ضعف می‌شود.
آیین قرآن به سر
وی افزود: «قرآن به‌سر» اصطلاحی محلی است که مازندرانی‌ها به آیین‌های ویژه شب قدر می‌گویند. مردم این استان در این شب‌ها به مساجد و تکیه ها می‌روند و به خواندن قرآن و ادعیه می‌پردازند. همچنین آن ها در شب‌های نوزدهم یعنی شب ضربت خوردن و شب بیست ویکم ماه رمضان یعنی شب شهادت حضرت علی(ع) را به سوگواری می‌نشینند. این سوگواری نیز شامل شعرگویی در مدح حضرت علی (ع) است. از طرفی دیگر مردم در این شب نذورات خود را به صورت پول داخل كشكول مي‌گذارند و در آن شب خرما، شربت زعفراني و فرني به عنوان نذورات به روزه‌داران داده مي‌شود.
وی گفت: در پایان نیز می توان به دیگر آداب و رسوم مردم این استان در ماه مبارک رمضان از جمله دعوت از اقوام و فاميل به افطاري، قرائت مناجات ابوحمزه ثمالي و خواندن يك جزء از قرآن توسط با‌سوادان و ... اشاره کرد.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
